Ik gaf een online masterclass over waarden en grenzen in een leergang over Diversiteit & Inclusie. En dit was één van de vragen die opkwamen: ‘wat doe je als iemand een foute grap maakt of iets zegt wat écht niet kan, waardoor je flabbergasted achterblijft?’
Grensoverschrijdend
We komen allemaal wel eens in moeilijke situaties terecht, waar niet echt een tien-tips-plan voor bestaat. Er is geen standaard aanpak voor wat te doen of wat te zeggen. Dat maakt het natuurlijk zo lastig om je uit te spreken. Anders had je het al lang gedaan. Tegelijk weet je dat je baalt als je je mond dicht houdt. Omdat je de persoon die gekwetst wordt niet alleen wilt laten staan. En omdat je eigen waarden geschaad zijn. Want je wilt niet zo iemand zijn die zwijgend toekijkt naar onrecht.
Suggesties
Hoewel er dus geen standaard aanpak is, tóch een paar suggesties:
- Bedenk een paar zinnetjes die je kunt gebruiken. Die je meestal later (onder de douche of ‘s avonds in bed) wel kunt produceren. Schrijf ze op en ga ze gebruiken. Zoals: ‘deze opmerking voelt niet echt gepast’, of ‘je bedoelt het misschien als grap, maar ik denk dat dit kwetsend kan zijn voor anderen’.
- Herhaal de opmerking die is gemaakt, of stel een vraag, die de ander bewust maakt wat er eigenlijk net gezegd is. Bijvoorbeeld: ‘Wat bedoel je daar precies mee?’ of: ‘hoor ik je nu zeggen dat…, wat betekent dat precies?’ De verantwoordelijkheid voor de uitleg ligt dan bij de persoon die de opmerking maakte. En daar hoort die ook thuis.
- Loop je er na een tijdje nog over na te denken en heb je het gevoel dat het ‘momentum’ is verdwenen? Dat je er niet op terug kunt komen? Iedereen kent dit gevoel en het is een belemmering om weer in verbinding te komen. Benoem het en zeg zoiets als: ‘het lijkt misschien een beetje gek om te zeggen, en toch doe ik het maar, want er zit me nog iets dwars wat een tijdje geleden gebeurde, en ik wil er toch graag nog even op terugkomen…’
Leven vanuit je waarden
Je waarden scherp hebben en handelen vanuit die waarden, je grenzen kennen (wat is oké en wat is niet oké), dat helpt om de juiste keuze te maken. Dat is moeilijk, maar dat geeft niet. Uiteindelijk geeft het meer voldoening om je waarden in de praktijk te brengen dan om je mond te houden.