Neem eens een moedige leider in gedachten? Iemand die volgens jou de moed heeft om moeilijke beslissingen te nemen, authentiek te zijn, ongemakkelijke gesprekken en besluiten niet uit de weg gaat. En het aandurft om stappen te zetten die niet in zijn of haar comfortzone zijn. Heb je iemand in gedachten?
Wat denk je, is hij of zij zo geboren? Is moed een aangeboren kwaliteit? Misschien denk je dat je moed hebt, of niet. Dat het onderdeel is van je karakter, je persoonlijkheid. En dat je geluk hebt als je het hebt, en een beetje pech als je zonder zit. Dan heb je het mis.
Moed is te leren
Het is een vaardigheid die bestaat uit vier onderdelen die te leren, te observeren en te meten zijn. 100% teachable, observable and measurable. Het is geen kwestie van een aangeboren eigenschap, maar een geheel van praktische gedragingen die je kunt oefenen. En waar je dus steeds een beetje beter in kunt worden.
Hoe dat werkt? In haar boek Durf te Leiden beschrijft Brené Brown dat. Dit is de vertaling van Dare to Lead, dat in oktober 2018 uitkwam. Het is een praktisch boek, gebaseerd op onderzoek. Dat onderzoek bestaat uit twintig jaar interviewdata, interviews met honderdvijftig mondiale leiders, dataverzameling in de afgelopen drie jaar, specifiek naar moedig leiderschap, en getest bij drie business schools in Amerika naar moed, authenticiteit, maar ook naar kwetsbaarheid en schaamte.
Vier pijlers van moedig leiderschap
1.Kunnen hanteren van kwetsbaarheid
Moedige leiders zijn niet bang voor kwetsbaarheid. Ze durven te zeggen dat ze iets niet weten. Dat ze iets verkeerd gezien hebben. Dat ze een fout gemaakt hebben. Ze kunnen hanteren dat de toekomst onzeker is, dat hun team tevergeefs op zoek is naar veiligheid, dat er fouten worden gemaakt. Ze gaan moeilijke gesprekken niet uit de weg, ook niet als ze daar tegenop zien. En zelfs niet als de lastige situatie niet door henzelf is veroorzaakt. Ze kunnen met respect voor de mensen een moeilijke boodschap uitleggen en de consequenties daarvan aanvaarden en doorvoeren.
2. Leven naar je waarden
Moedige leiders staan voor hun waarden. Ze hebben een duidelijke overtuiging van wat voor hen belangrijk is. Ze gaan voor wat juist is in plaats van voor wat makkelijk, snel of tactisch is. Ze zijn in staat om abstracte begrippen (want dat zijn waarden vaak) concreet te maken in dagelijks gedrag. Ook als het gaat om organisatie waarden. Ze stellen grenzen die aangeven wat ok is en wat niet ok is en ze spreken anderen er op aan als die grens wordt overschreden. Met respect voor de mens, maar afkeuring van het gedrag.
3. Vertrouwen opbouwen
Moedige leiders weten welk gedrag vertrouwen opbouwt. Ze kennen de elementen die bijdragen aan vertrouwen. Ze komen hun afspraken na, en als dat onverhoopt niet lukt dan komen ze er zelf op terug. Ze zijn aanspreekbaar op hun gedrag. Ze nemen verantwoordelijkheid als ze iets fout gedaan hebben. Ze delen geen informatie met anderen die niet aan hen is om te delen. Ze schorten hun oordeel op en gaan uit van de meest positieve intentie bij anderen. Dit doen ze dagelijks en bovendien durven ze met anderen het gesprek te voeren over vertrouwen en waar dat geschaad is.
4. Sterker worden van tegenslag
Moedige leiders weten welke stappen ze moeten zetten om te herstellen van tegenslag. Ze herkennen de gedachtenpatronen in hun brein die ontstaan als er iets mislukt. Ze weten welke emoties er op borrelen en durven die te voelen. Ze zijn in staat om hun emoties te managen, zodat hun emoties hen niet managen. Daardoor lukt het ze om besluiten te nemen die gebaseerd zijn op hun waarden en niet op emoties. Dit oefenen moedige leiders continu, zodat ze bij stevige tegenslag in staat zijn die vaardigheid direct in te zetten. En ze helpen hun team om deze vaardigheden continu te ontwikkelen.
Deze vier vaardigheden zijn dus te leren. Te trainen en te ontwikkelen. Dat is niet eenvoudig. Het vergt tools, inzichten, veel oefenen en vooral de bereidheid om naar jezelf te kijken. ‘Who we are is how we lead’. Niet eenvoudig dus, maar wél mogelijk!
Gericht op leiderschap
Dit boek is gericht op leiders. Leiders in organisaties, op scholen, bij de overheid, in bedrijven, in teams, in gezinnen. Overal in ons leven zijn leiders. En overal hebben we moed nodig. Om keuzes te kunnen maken in het ‘groot’, zoals klimaatproblemen, polarisatie, terrorisme, maar ook om keuzes te maken in het ‘klein’ zoals relaties opbouwen en onderhouden, kinderen opvoeden, onszelf de rust gunnen om te leven op een manier die bij ons past.
Dit is de definitie van een leider: Iemand die de verantwoordelijkheid neemt om het potentieel in mensen en processen te zoeken en die de moed heeft om dat potentieel te ontwikkelen. Iedereen heeft de keus een leider te zijn.
Moed en angst
Betekent dat nooit meer bang zijn? Gaat het over angst overwinnen en daar geen last meer van hebben? Integendeel. De moedigste leiders zijn continu bang. Angst en moed zijn twee kanten van dezelfde medaille. Want als je niet meer bang bent, dan heb je geen moed meer nodig.
Angst is niet erg. Wat ons weghoudt van moed is ons harnas. De manier waarop we ons beschermen tegen kwetsbaarheid, tegen emoties, dát is de grootste belemmering voor moed. Als we helemaal ingepakt zijn in perfectionisme, afstandelijkheid, onaanraakbaarheid, control en macht, dan ontnemen we onszelf de kans om moedig te zijn.
Moed is te leren. Het vergt iedere dag oefenen. En het is een levenslange les. Het wordt niet perse makkelijker, maar je wordt er wel beter in.
Dit boek helpt je om die stappen te zetten. En wil je meer weten? Als Certified Dare to Lead™ Facilitator werk ik graag met jou als leider en met je team om deze vier stappen te leren en te ontwikkelen. Kijk hier voor meer informatie.
