‘Laten we het hier wel zakelijk houden. Je wilt tenslotte niet dat iedereen straks schreeuwend in de vergadering elkaar zit af te troeven. Of erger nog, dat we allemaal dramatische uitbarstingen krijgen.
Nee hoor, emoties, dat doe je maar in je eigen tijd.’
Klinkt dat bekend in de oren? Of het nu zo expliciet wordt gezegd of niet, dit is toch de manier waarop veel mensen in organisaties met emoties omgaan. Het lijkt wel of we een beetje bang zijn voor emoties. Voor die van anderen en misschien ook wel voor de emoties van onszelf.
Liever houden we onszelf een beetje onder controle. Beheersen we onszelf. En dat verwachten we ook van anderen. Dat ze zich gedragen zoals we dat verwachten.
Dat gaat natuurlijk niet.
Emoties laten zich niet zomaar wegdrukken.
En eigenlijk moeten we dat ook niet willen. Hier zijn drie redenen waarom emoties op het werk ruimte moeten krijgen.
1. Emoties gedragen zich als peuters. Als ze aandacht willen en ze krijgen het niet, dan gaan ze dreinen. Ze hangen aan je broekspijp. Ze springen voor je neus. Of erger nog ze gooien zich te gronde in de supermarkt en krijsen de hele buurt bij elkaar. Emoties doen dat ook. Niet zo expliciet meestal, maar het gebeurt wel. Ze vragen energie. En hoe langer het duurt voor je ze aandacht geeft, hoe meer energie het kost. Dat vertaalt zich in innerlijke dialogen die afleiden van het gesprek met anderen. Of een barstende koppijn die de hele middag aanhoudt. Of slapeloze nachten die je alertheid doen afnemen. Hoe harder jij werkt om emoties te onderdrukken, hoe creatiever ze zorgen dat ze tóch je aandacht krijgen.
2. Emoties geven nuttige informatie. Ze vertellen ons wat er gaande is in onze wereld en wat we nodig hebben. We worden boos als we voor iets belangrijks moeten vechten. Onzeker als we bevestiging zoeken. Verdrietig als we troost nodig hebben. Eenzaam als we verbinding met anderen behoeven. Vrolijk als we ons plezier willen delen. Als we leren onze emoties te voelen en te begrijpen dan zijn ze van onschatbare waarde om ons leven en werk in te richten zoals past bij ons en bij wat we kunnen realiseren.
3. Emoties geven zin aan het menselijk leven. Een leven zonder emotie is vlak en kleurloos. En hoewel we ons werk vaak graag rationeel benaderen worden we als mens allemaal gedreven door de zin die we aan onze activiteiten kunnen beleven. Dat is wat emoties doen. Ze geven diepte aan ons leven, aan de ervaringen die we hebben op ons werk, in onze onderlinge relaties. Ze horen bij ons als mens.
Meer ruimte voor menselijkheid in organisaties betekent ook meer ruimte voor emoties. Maar dat hoeft geen chaotische bende te worden met jankende, schreeuwende mensen. Integendeel. Eerder een omgeving waarin je alles mag ervaren en voelen, maar wél bewuste keuzes maakt over je gedrag.
Hoe dat zit?
De reden waarom we emoties zo lastig vinden is dat we ze soms een andere plek geven dan ze moeten innemen.
Emoties zijn geen richtlijnen of kaders.
Ze schrijven niet voor wat we moeten doen of hoe we ons moeten gedragen. Toch reageren we vaak in het heetst van de strijd vanuit de heftigheid van een emotie. Dat maakt dat we zelf achteraf soms spijt hebben en dat anderen terugschrikken van onze acties. Daarom maar liever geen emoties.
Dat ligt echter niet aan die emotie, maar aan hoe wij er mee omgaan. Als we de emotie zien als informatie kunnen we vervolgens een keus maken hoe we daarop willen reageren.
Tussen stimulus en respons heb je een keus – Viktor Frankl
Ruimte geven aan emoties betekent niet schieten uit de heup, of de hele dag met je tissues door de gang. Ruimte geven aan emoties betekent gewaar worden wat er speelt bij jezelf en bij de ander. Dat zien als informatie en op basis daarvan acties ondernemen die je in de gewenste richting sturen.
Lees meer over dit onderwerp in het boek Emoties doe je maar thuis.
