Als ik het heb over kwetsbare mensen in je team, dan heb je vast wel een beeld, of een naam. Een idee over wie het dan zou gaan. Die medewerker die vaak uitvalt met spanningsklachten, de collega wiens moeder overleed (wat misschien al weer een hele tijd geleden is), de alleenstaande ouder die het lastig vindt om de zorg voor de kinderen te combineren met het werk.
Je wilt als leidinggevende empathisch zijn.
Begrip hebben voor de persoonlijke omstandigheden. En dat heb je ook oprecht. Je snapt best dat het lastig, veel of verdrietig is. En vraagt je af: hoe kun je op een goede manier empathisch zijn?
Maar misschien knaagt het soms ook wel een beetje. Dan heb je behoefte aan voortgang. Ontwikkeling. Het gevoel dat er progressie is. Hoe doe je dat? Hoe ga je op een goede manier om met kwetsbaarheden zonder je werk uit het oog te verliezen?
Hoe kun je stappen vooruit zetten op een menselijke manier?
1. Mindset:
Realiseer je dat kwetsbaar niet een synoniem voor zwakte is. De definitie van kwetsbaarheid is: onzekerheid, risico en emotionele blootstelling. Het is de mogelijkheid om geraakt te worden. Zwakte is het onvermogen om je te verdedigen als je aangevallen wordt. Dat zijn twee heel verschillende dingen, hoewel we in onze taal die twee begrippen vaak door elkaar gebruiken.
Kwetsbaarheid is onderdeel van het leven. Onderdeel van menszijn. We zijn allemaal kwetsbaar, elk op ons eigen terrein. En ook in het werk is kwetsbaarheid de hele dag om ons heen. Als we een fout maken, als we iets nieuws en spannends doen, als we een verandering invoeren. Als je vanuit die gedachte kontakt maakt met de betreffende medewerker is dat vanuit gelijkwaardigheid als mens, niet vanuit medelijden of zorgplicht.
Kwetsbaarheid is de mogelijkheid om geraakt te worden.
2. Empathie:
Een empathische reactie is vooral dat de ander zich gezien en gehoord voelt. Je hoeft het probleem voor de ander niet op te lossen. Bijna niemand vindt dat fijn, dat je een probleem voor de ander oplost. En dat terwijl veel leiders juist graag initiatief nemen, actie inzetten en iets willen doen. Luisteren is veel belangrijker. En weet je niet wat te zeggen bij een heftige gebeurtenis of hoe te vragen naar wat er gaande is? Probeer dan deze zin eens uit: ‘Ik wil graag weten hoe dit is voor jou. Wil je me daar meer over vertellen?’
Heb je een impliciet oordeel over wat de ander zegt? Bedenk dan dit: als iemand je vertelt hoe hij iets heeft ervaren, geloof hem. En als je dat niet kan snappen, vraag dan hoe het zit. En geloof de uitleg. Er is niet zo non-empathisch als niet voor waar aannemen wat de ander zegt. Dat wil niet zeggen dat je alles zelf ook zo moet beleven, goed moet keuren of moet laten passeren. En daar komt punt 3 van pas.
3. Actie:
Je bent niet de buurvrouw of de therapeut. Je bent de leidinggevende. Dat plaatst je in een specifieke rol ten opzichte van de medewerker die het lastig heeft. En hoewel hij of zij bijna zeker niet zoekt naar een oplossing, mag het wel concreet en praktisch worden. Jullie relatie is immers bepaald door het feit dat er werk wordt geleverd. Dat er iets wordt gepresteerd. En op één of ander moment zal jouw medewerkers hopelijk zelf weer effectief gaan werken, of zul jij dat in elk geval verwachten. Dat snapt die medewerker ook wel.
Dus heb het er samen over. Bespreek het met elkaar. En stel deze vraag: wat heb je nu nodig om weer gezond, fit en vitaal te worden zodat je weer mee kunt werken in ons team? Net na een traumatische gebeurtenis kan dat zijn: de tijd en flexibiliteit om tot rust te komen. Maar voor een ander misschien een simpele maar zingevende klus. Vergeet vooral niet die toevoeging: je bent niet verantwoordelijk voor het herstel of het geluk van de ander. De relatie die jullie hebben wordt bepaald door de bijdrage aan het werk in jullie team. Daarover afspraken maken, om dat weer voor elkaar te krijgen, dat is jouw rol als leider in het gesprek met kwetsbare medewerkers.
De kracht van kwetsbaarheid is dat het verbinding kan opleveren.
Als mensen onderling en als collega’s in een team. Verbinding leidt tot betrokkenheid en bevlogenheid en dat is niet alleen heel leuk werken, maar levert ook veel betere resultaten. Dat kan op een menselijke én zakelijke manier. Door écht contact te maken met de mens én met elkaar een écht gesprek te voeren over wat er nodig is om bij te dragen aan het teamresultaat.
