Als het donker is en waait heb je een stormlamp nodig. Om goed te kunnen zien waar je loopt, je niet te verstappen en de weg naar je bestemming te vinden. Als het zonnig, rustig weer is, dan komt het niet zo nauw. Dan kun je ook zonder dat licht wel zien waar je heen moet.
Die stormlamp is een metafoor voor je waarden.
Het lichtje, dat kleine vlammetje, dat zijn de waarden. Waar je voor staat, waar je voor gaat. Dat is wie jij wilt zijn in het leven. Ik gebruik die metafoor al jaren. En vind het altijd een fijn beeld om uit te leggen hoe waarden werken. En nu het stormt in de wereld, in ons leven, in mijn hoofd, herinner ik me opeens dat dit het moment is om de hendel te grijpen. De stormlantaarn er bij te pakken.
Zonder stormlamp ben je lost.
Zonder waarden net zo goed. Kan ik zomaar pissig worden op mensen die geen afstand houden op het voetpad langs het water, waar ik mijn dagelijkse rondje loop. Krijg ik de neiging om onder mijn dekbed te kruipen omdat ik geen overzicht en controle ervaar. Ben ik geneigd om continu te scrollen op zoek naar nieuws. Stap ik hals over kop in nieuwe initiatieven en veroordeel mezelf omdat ik niet creatief genoeg ben.
Dat is niet wie ik wil zijn. Het past niet bij mijn waarden. Zoveel is me wel duidelijk. Het is dus tijd om de stormlamp erbij te pakken. Wie wil ik zijn? En hoe ziet dat er uit in concreet gedrag? Nu, in deze onbekende nieuwe tijd?
Dit zijn mijn waarden: moed, nieuwsgierigheid en vriendelijkheid. In ‘gewone’ tijden betekent dat voor mij de moed om ongemakkelijke gesprekken te voeren. Mijn best doen om nieuwsgierig en zonder oordeel te luisteren naar de ander. Vriendelijk zijn, ook als ik duidelijke grenzen stel.
Dit zijn geen gewone tijden.
Ik merk de behoefte om scherper te zijn in mijn waarden en het gedrag dat daar bij hoort. Er komen opeens situaties langs waarin ik keuzes heb, die ik voorheen niet hoefde te maken. Wie wil ik dan zijn? Wat wèl en wat niet?
Is moed voor mij: van de crisis een kans maken en snel inspringen in mogelijkheden om al mijn werk online te doen? Of is moed nu éérst moedig genoeg zijn om mijn emoties onder ogen te zien, de onzekerheid te durven voelen en ondanks dat gevoel besluiten nemen in mijn bedrijf èn ons gezin. Is nieuwsgierigheid: steeds van het laatste nieuws op de hoogte zijn? Of vraagt deze waarde nu om te onderzoeken wat ik in deze situatie het moeilijkst voor me is en wat ik daarin te ontwikkelen heb. Is vriendelijkheid: grenzen laten overschrijden en alles met de mantel der liefde bedekken omdat het zo’n bizarre tijd is? Of helder blijven benoemen wat wèl en nìet kan, op een respectvolle menselijke manier. En op mijn dagelijkse wandeling nog bewuster oogcontact maken met een voorbijganger en een glimlach te sturen, ook al zit er twee meter tussen.
Leven naar je waarden is dubbel.
Niet altijd de makkelijke weg. Het vraagt bewustzijn en alertheid en dat kost energie. Maar ook nu, of juist nu, is de vraag: wie wil ik zijn? Wat wordt nú van mij gevraagd? Dan geven waarden richting. Koers. Een stormlamp die de weg verlicht zodat je welbewust je stappen kunt zetten.
